Lastik ebatları neyi ifade eder? Bu mevzu pek fazlaca insana karmaşık gelebilir. Her değerin ne anlama geldiği ise oldukça kolay bir halde anlaşılabilir. Boyut ve lastik çeşidi hakkında bizlere data veren ifadeler, lastiğin yan bölümünde yer alır. Bu bölüm yaygın kullanımda ‘lastiğin yanak kısmı’ olarak da bilinmektedir. Öteki taraftan otomotiv sektöründeki üreticiler, ürettikleri araca en uygun lastik ölçülerini belirleyerek bu bilgiyi aracın çeşitli yerlerine yerleştirir. Sadece lastik ebatlarını anlatmadan ilkin lastiğin yapısına da değinmekte yarar vardır.
Lastiğin yapısı genel olarak dört bölgeden oluşmaktadır. Bu bölgeler; omuz, sırt, topuk ve yanaktır. Lastiğin sırtı yol tutuşunda oldukça önemlidir. Bu sebeple bu kısım kauçuk malzemeden oluşan ve yere temas eden noktasıdır. Omuz ise lastiğin sırt ve yanaklarının birleştiği yerdir. Ek olarak lastiğin öteki bölümlerinin de işlevi oldukça büyüktür. Bu sebeple aracın gitmesini elde eden yegane unsur tekerlektir.
Oto Lastik Boyut Vizyonu Hangi Değerleri Belirtir?
Bir araca yeni lastik seçerken lastiğin yanaklarında yer edinen harf ve numaralar size referans olur. Bu sayede araca uygun olan doğru lastiği seçebilirsiniz. Bu ebatlar, aracın üreticisi tarafınca belirlenir. Oto lastik boyut gösteriminde ise şu değerler yer alır:
Taban Genişliği
En Boy Oranı
Jant Çapı
Yük & Hız Endeksi
Bu mevzuyu bir örnek üstünden ele almak daha doğru olacaktır. Örnek olarak “205/55R16 91 H” ebatlı bir lastiği inceleyim. Örnekte yer edinen her sayı ve harf bir anlam ifade etmektedir. Bu doğrultuda örnekteki lastik değerleri şu şekildedir:
Lastik genişliği: 205
En boy oranı: 55
Yapı: R
Jant çapı: 16
Yük endeksi: 91
Hız sınıfı: H
Lastik Taban Genişliği
Lastik ebadında görülen ilk üç basamaklı sayı, taban genişliğini gösterir. Bu ölçü lastiğin yanaktan yanağa ölçülmesiyle elde edilir. Ek olarak hesaplanan sayı milimetre cinsinden anlatılır. Yukarıdaki örnekteki lastiğin taban genişliği 205 mm’dir.
En Boy Oranı (Yanak Kesit Oranı)
İlk üç basamaklı sayıdan sonrasında gelen öteki iki sayı en-boy oranını verir. Lastik yanak genişliğinin tabanın yüzde kaçı bulunduğunu gösterir. 205/55R16 lastikte yanak genişliği 205’in %55’idir. Bu oran büyüdükçe lastik yanak genişliği artar.
R Harfi
Bu harf genel olarak lastiğin yapısına nazaran sınıflandırılmasını temsil eder. Lastiğin radyal bir yapıya haiz bulunduğunu gösterir. Radyal lastikler, günümüz otomobil lastikleri için standart hale gelmiştir. Radyal lastik ile eski tip diyagonal lastik arasındaki fark, karkastaki kord katmanları ile ilişkilidir. Radyal bir lastik, lastiğin jantla bağlantı noktasına dik olarak yerleştirilmiş fazlaca sayıda şeritten oluşur. Diyagonal lastiklerde ise şeritler, lastiğin emek harcama yönüne çaprazdır.
Çapraz ve radyal lastikler arasındaki en büyük fark, lastiğin esnekliğidir. Birden fazla çapraz kat, çapraz lastiklerin yanak kısmını oldukça sert hale getirirken radyal lastiklerin yanakları fazlaca daha esnektir. Bundan dolayı bezli (diyagonal) lastikler, ağır işlerde kullanılan kimi araçlarda kullanılmaya devam etmektedir.
Jant Çapı
R harfinden sonrasında gelen iki basamaklı sayı ise jant çapının kıymetini verir. Bu da araca monte edilecek lastiğe dair mühim bir bilgidir. Lastik çapının yüksekliği ise inç kıymeti ile belirtilir. Örnekte yer edinen 205/55R16 lastik, 16 inçlik bir janta takılmaya uygun bulunduğunu ifade eder. Bu oldukça mühim bir kısımdır zira lastiklere uygun olmayan bir jantla seyahate çıkmak mümkün olmaz. Ek olarak siz de aracınız hakkında bu tür detayları öğrenmek istiyorsanız lastik jant uyum tablolarına göz atabilirsiniz.
Lastik Yük ve Hız Endeksi
Oto lastik ebatları sonrasında gösterilen sayı ve harf, sırasıyla yük ve hız sınıfıdır. Örnekteki 91 ifadesi, yük sınıfının 615 kilo bulunduğunu, “H” harfi, hız endeksinin 210 km/s bulunduğunu gösterir. Doğrusu bu değerler, aracın ulaşabileceği en yüksek hızını ve lastiğin kaldırabileceği azami yükü açıklar. Ticari vasıta lastiklerinde 104 / 102 şeklinde iki tane yük endeksi bulunur. Bu lastiklerde eğik çizgiden sonrasında gelen sayı, tandem akslara haiz araçlar için yük endeksidir.
Lastik Yük Sınıfı (Endeksi) Nedir?
Yük sınıfı, izin verilen maksimum hız ile ilerlerken lastiğin taşıyabileceği maksimum yüktür. Bu kıymet ise kilogram olarak anlatılır. Sadece belirtilen sayı, ideal koşullar için geçerlidir. Burada anlatılan değere karşılık gelen yük taşıma sınırını ise lastik yük endeksi tablosu üstünden öğrenmek mümkündür. Lastik basıncı, diş derinliği, aracın yük durumu, yol koşulları şeklinde etkenler farklılık oluşturabilir.
Lastik Hız Endeksi Nedir?
Hız endeksi, lastiğin doğru yük ve tazyik ile 1 saat ve üstü süre kullanılabileceği maksimum hızdır. Ek olarak H harfi ile anlatılan değerin azami hız miktarını da öğrenmek mümkün. Bu bilgiye lastik hız endeksi tablosuna bakarak öğrenebilirsiniz.
Lastikte C Harfi Ne Anlama Gelir?
Lastik boyut gösteriminin sonundaki “C” harfi, lastiğin hafifçe ticari araçlar için geliştirildiğini gösterir. “205/75R16C 110/108R” örneğindeki şeklinde, yük ve hız endeksinden ilkin yazılır.
Lastiklerde ZR Ne Anlama Gelir?
Bazı oto lastik ebatı gösterimlerinde “R” yerine “ZR” ifadesi bulunur. ZR, lastiğin hız sınıfının 240 km/s ve üstünde bulunduğunu gösterir. Sadece lastik üreticileri için bu ifadeyi kullanmak mecburi değildir. Bu yüzden hız endeksi 240 km/s üstünde olan her lastikte “ZR” ifadesi bulunmaz.
Lastik Alırken Dikkat Edilmesi Ihtiyaç duyulan Hususlar
Eğer bir lastik ihtiyacınız var ise ilk olarak mevsim koşullarına uygun bir lastik seçilmelidir. Peşinden yapılacak birkaç dikkatli adımla aracınıza uygun lastik bulunmalıdır. Bununla birlikte uygun boyutlarda bir lastik seçmek oldukça önemlidir. Lastiğin yanak bölgesinde yer edinen ebatlarla aracınıza uygun lastik seçmelisiniz. Bu güvenli bir yolculuğun temelidir. Ek olarak aracınız yük taşımaya uygun değilse ve siz ona fazla yük yüklerseniz bu lastiklerinize zarar verebilir.
Arabam Garaj